HTLV

 

معرفی دپارتمان

 

ویروس لنفوتروپیک تیپ یک انسانی (HTLV-1) اولین انکورترویروس شناخته شده ی انسانی است، که در سال 1980 توسط رابرت گالو و همکاران شناسایی شد. این ویروس در 5 درصد از ناقلین با تأثیر بر پرولیفراسیون سلولهای سفید خون موجب لوکمی حاد بالغین (ATLL) و همچنین اختلال عصبی منجر به فلجی (HAM/TSP) می شود. همچنین همراهی این عفونت با برخی اختلالات التهابی همچون پلی میوزیت، پلی آرتریت، یووئیت، آلوئولیت، درماتیت عفونی  و برخی بیماریهای وابسته نیز دیده شده است. راههای انتقال ویروس از طریق خون و فرآورده های خونی، تماس جنسی، انتقال از مادر به کودک و استفاده از سرنگ های مشترک می باشد. برآورد شده حدود 25-15 میلیون نفر ناقل ویروس در جهان پراکنده باشند. این ویروس در برخی از مناطق جهان از جمله جنوب غربی ژاپن، برخی کشورهای منطقه کارائیب، برخی کشورهای آفریقای نیمه صحرایی و برخی کشورهای آمریکای جنوبی اندمیک است. مناطقی از کره جنوبی که در همسایگی ژاپن قرار دارد و ترکمنستان از دیگر نقاط با شیوع قابل توجه HTLV1 می باشند.

این ویروس در 4 نقطۀ دنیا از جمله ایران اندمیک می باشد. نقطه اصلی این اندیمسیته در شمال شرق ایران به مرکزیت مشهد بوده و در حال حاضر تیمی مجهز در این نقطۀ کشور وظیفۀ پژوهش در این حوزه را به عهده دارد. لیکن با عنایت به رفتارهای پرخطر جنسی و نیز گسترش ارتباط بین جمعیت های مختلف در کشور، به نظر می رسد عفونت و بیماری با این ویروس، آیندۀ کشور را تهدید نماید.  بیماری سرطان T بالغین و HAM/TSP مصیبت های جانکاهی را برای خانواده های مبتلا و اقتصاد سلامت کشور درپی دارد. تصمیم داریم با راه اندازی این بخش، بتوان با این پدیده بصورت حرفه ای تر درکشور خدمت رسانی پژوهشی نمود.

برای این مهم تیمی متشکل از ویروس شناسان، انکولوژیست ها، متخصص عفونی در همکاری صمیمانه و تنگاتنگ با سازمان انتقال خون در حال تشکیل است و سعی بر این است که با راه اندازی سیستم Registry در برخی نقاط کشور (در حد 7 تا 8 استان) بیماران شناسائی، سوابقشان ثبت و نمونه گیری به عمل آوده و سپس نمونه ها به مرکز تحقیقات منتقل شده و بیماران نیز برای ارائه سرویس های دوره ای تشخیصی و بالینی به مراکز مورد نظر ارجاع یابند. در این خصوص پژوهش های هدف مندی نیز در دست تدوین می باشند که امید است تا پایان 5 سال آینده همۀ آنها به نتایج مورد نظر برسند.

 

این ویروس در ایران با بروز نزدیک به 1/0 درصد در جمعیت اهدا کنندگان خون در استانهایی که غربالگری صورت می گیرد وجود دارد (آمار دقیقی از استانهایی که غربالگری ندارند در دسترس نیست). متاسفانه این ویروس در ایران در افرادی که چندین بار خون دریافت کردند، افراد دیالیزی و افرادی که به تالاسمی مبتلا هستند و همچنین افرادی که بیماری های همولایتیک زمینه ای دارند حدود 4 درصد شیوع دارد.  اطلاعات منتشر شده در مورد گروهها و زیر گروههای در گردش ویروس در ایران اندک بوده و به علت وجود اطلاعات ناکافی در مورد شیوع ویروس، قابلیت تعمیم به تمام مبتلایان نیز وجود ندارد. لذا مرکز تحقیقاتی ویروس شناسی بالینی در دانشگاه علوم پزشکی تهران برآن است که هرچه بیشتر و بهتر بر روی تحقیقات مرتبط با این ویروس متمرکز شود. فعالیتها و خروجی های علمی-کاربردی  این مرکز تحقیقاتی می تواند چراغ راه سیاستگذاران حوزۀ سلامت، متخصصان بالینی، دست اندرکاران حوزۀ بهداشت عمومی، محققین و دانشجویان کشور باشد. در ادامه چشم انداز و برنامه پنج ساله دپارتمان ویروس لنفوتروپیک تیپ یک انسانی ارائه می گردد.

لازم به ذکر است که دانشگاه علوم پزشکی مشهد بعنوان اولین گزارش کننده بیماری ناشی از ویروس HTLV1 در ایران و تشکیل ستاد HTLV1 در بیش از 10 سال گذشته همواره با این مرکز در ارتباط بوده و همکاری مینماید.

 

1-2. برنامه های آموزشی

 

1-2. الف) برنامه های انجام شده

 

1. -     برگزاری کلاس های آموزشی درباره مکانیزم انتقال و بیماریزایی ویروس لنفوتروپیک تیپ یک انسانی و راههای پیشگیری از آن
2. -     برگزاری کلاس های آموزشی درباره روشهای غربالگری و تایید عفونت ویروس لنفوتروپیک تیپ یک انسانی
3. -     همکاری در چاپ کتاب مرجع با عنوان "ویروس لنفوتروپیک تیپ یک انسانی و بیماری های وابسته "با دانشگاه علوم پزشکی مشهد

 

1-2.ب)  برنامه های دردست انجام

 

1. -     تداوم کلاس ها و ارائه کارگاههای آموزشی درباره مکانیزم انتقال و بیماریزایی ویروس لنفوتروپیک تیپ یک انسانی و راههای پیشگیری از آن (این کارگاهها بصورت فصلی برگزار می گردد)
2. -     تداوم کلاس ها و ارائه کارگاههای آموزشی درباره روشهای غربالگری و تایید عفونت ویروس لنفوتروپیک تیپ یک انسانی (این کارگاهها بصورت فصلی برگزار می گردد)
3. -     ارائه آموزشهای لازم و پیشگیرانه به مردم و جامعه عمومی در سطوح مختلف و سازمانهای مردم نهاد
4. -     تدوین یک جلد کتاب با عنوان "مکانیزم بیماریزایی ویروس لنفوتروپیک تیپ یک انسانی در القا و گسترش بیماری های وابسته" که برگرفته از مقالات و تحقیقات انجام شده در مرکز باشد.

 

2-2.  برنامه های پژوهشی

 

2-2.  الف) برنامه های انجام شده

 

ملی

 

1. -     بالغ بر 10 پایان نامه دانشجویی در قالب رساله های کارشناسی ارشد و دکتری از دانشگاههای مختلف کشور
2. -     ثبت و حمایت از یک طرح پژوهشی در راستای رونمایی بهتر از پاتوژنز بیماری HAM/TSP
3. -     شرکت در کنگره های ملی مرتبط و ارائه سخنرانی و پوسترهای پژوهشی
4. -     همکاری با دانشگاهها و مراکز فعال در تحقیقات مرتبط با این ویروس مانند دانشگاه علوم پزشکی مشهد و البرز
5. -     ثبت ژنهای مشخص شده در تحقیقات انجام شده مرکز در بانک جهانی ژن

 

بین المللی

 

1. -     برگزاری جلسات متعدد (وبیناری و حضوری) با اساتید برجسته کشور ژاپن و فرانسه و انعقاد تفاهم نامه های بین مرکزی برای انجام پروژه های کلان کشوری در راستای تعیین ژنونایپ ها و منبع عفونت ویروس در گردش با استفاده از تکنیک NGS و فول ژنوم ویروس

 

2-2.  ب)  برنامه های دردست انجام

 

ملی

 

1. -     تداوم حمایت و هدایت پایان نامه های دانشجویی کارشناسی ارشد و دکتری از دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی کشور
2. -     تداوم حمایت از طرح های پژوهشی ارائه شده به مرکز تحقیقات رفرانس ویروس شناسی بالینی
3. -     تداوم شرکت در کنگره های ملی مرتبط در راستای ارائه سخنرانی و پوسترهای پژوهشی
4. -     ارائه طرح های فناورانه و تولید محور در راستای ثبت اختراع و فعالیت های مرتبط ( هر دو سال یک طرح فناورانه). یک طرح در حال نگارش و تدوین مراتب فناوری می باشد.
5. -     تداوم همکاری با دانشگاه ها و مراکز فعال در تحقیقات مرتبط با این ویروس مانند دانشگاه علوم پزشکی مشهد و البرز

 

بین المللی:

 

1. -     اجرایی نمودن نتایج جلسات با اساتید برجسته کشور ژاپن و فرانسه و پیگیری تفاهم نامه های منعقد شده برای انجام پروژه های کلان کشوری در راستای تعیین ژنوتایپ ها و منبع عفونت ویروس در گردش (حداقل هر دوسال یک پروژه)

 

2-2.  ج)  الویتهای تحقیقاتی

 

بررسی های ملکولار اپیدمیولوژی و فیلوژنیک و فیلودینامیک ویروس HTLV1

بررسی واکنش متقابل ویروس و سلول میزبان در القا و توسعه بیماری های وابسته

انجام طرح های فناورانه و تولید محور

3-برنامه های حاکمیتی

 

1-3. الف) برنامه های انجام شده

 

1. -     برگزاری جلسات متعدد در محل مرکز تحقیقات، سازمان انتقال خون ایران و دانشگاههای علوم پزشکی البرز و مشهد در راستای همکاری های مشترک در تدوین، ثبت و یا گسترش تحقیقات مرتبط با ویروس که منجر به تدوین چند طرح پژوهشی گردید. 
2. -     پیگیری و تلاش مستمر در راستای اخذ مجوزها و امکانات لازم برای تاسیس آزمایشگاه رفرانس همکار با سازمان بهداشت جهانی با همکاری دانشگاه علوم پزشکی البرز

 

1-3. ب) برنامه های دردست انجام

 

1. -     اجرایی نمودن نتایج جلسات با سازمان انتقال خون ایران و دانشگاه علوم پزشکی مشهد در راستای همکاری های مشترک شکل گرفته
2. -     استقرار آزمایشگاه رفرانس همکار با سازمان بهداشت جهانی با همکاری دانشگاه علوم پزشکی البرز در دوسال آینده
3. -     ارائه خدمات و اطلاعات مرتبط با آزمایشگاه همکار با سازمان بهداشت جهانی از جمله غربالگری و تایید عفونت و یا تعیین سیر بیماری با استفاده از بار پروویروس بعد از استقرار آزمایشگاه همکار
4. -     راه اندازی سامانه ثبت بیماران مبتلا به بیماریهای ناشی از ویروس HTLV1 و فرایند بیماریابی و مشاوره به بیماران

 

اعضای دپارتمان از چپ به راست

 

 

 

 

 

 

رئیس دپارتمان: آقای دکترسید حمیدرضا مژگانی

مسئول کمیته آموزش: آقای دکترمهدی نوروزی

مسئول کمیته پژوهش: خانم دکتراعظم قاضی اسدی

کارشناس دپارتمان: خانم شیما صادقی پورمروی